Zeytinliklerde Bahar

 

Uzun ve sert geçen kışın ardından baharın gelişini hissetmeye başladık yavaş yavaş. Yavaş yavaş diyorum çünkü hala soba yakmadan durulmuyor, montlar botlar kazaklar hala kullanımda. Aslında bahardan önce gelen Leyloşlar'dan bahsedecektim ama çekmeyi umduğum yeni ve güzel fotoğraflar eşliğinde başka bir yazıya kalacaklar şimdilik.
Tarımsal faaliyetlerimizin başında organik zeytin yetiştiriciliği geliyor. Hal böyle olunca gözümüz heran zeytinliklerin üzerinde. Zeytinlikler şuaralar sadece bizim değil ahalinin de epey ilgi alanına giriyor, bunun sebebi de kavurması yapılan bilimum ot çeşidinin buralarda bulunabiliyor oluşu. Sadece ot da değil bazı yenebilir mantar türlerine de hala rastlamak mümkün. Papatya kurutmak isteyenlerin de bolca papatyayı bulabileceği bir alan zeytinlikler. O papatyaların kokusu öyle yoğun ve güzel ki insan bazen gerçek olup olmadığından şüphe ediyor.

 

Papatyaların yanı sıra gelincikler de zeytinliklerde sıkça karşınıza çıkan bahar habercilerinden. Yeri gelmişken köyde papatyaya kelçiçek, gelinciğe de kapçık dendiğini söyleyeyim. Gelinciklerin kırmızı çiçeklerini açmadan evvel toplandıklarında kavurması yapılabiliyor, ne yazık ki bu süre çok kısa olduğu için her sene kaçırıyorum, gelincik kavurması yemek bir türlü nasip olmadı şimdiye kadar.

Zeytinliklerin bakımı için yapılması gereklerden belli başlıları budama, sürme ve çapalama. Ocak ayında budanan zeytinlikler baharın gelip otların büyümesiyle sürülmeye başlandı. Tabii toprağı sürebilmeniz için kurumuş olmasını beklemeniz gerek. Hava rüzgarlı olduğunda toprağın kuruması hızlanıyor dolayısıyla sadece güneşin çıkmasını değil rüzgarın esmesini de yağmurdan sonra gözlemlemek lazım.



Budama sonrası zeytinağacı

Sürülme işlemi sadece bir kereyle kalmıyor, zeytinlikleri ara ara birkaç defa sürmek gerekiyor. Otlar sürekli büyüdüğünden hem zeytinlerin besinine ortak oluyorlar hem de hasat zamanı ot bürümüş bir zeytinlikte zeytin toplamak tahmin edilemeyecek kadar zor. Sürme işlemi traktörle yapıldığından ve sadece ağaçların arasında traktörle geçilebildiğinden ağaç diplerinin ayrıca çapalanması gerekiyor. Çapa içinse çoğunlukla insan gücüne ihtiyaç var her ne kadar çapa makinaları çıkmış olsa da.

Zeytinağaçlarına baktığımızda yaprakların arasına gizlenmiş minicik tomurcukları görmek mümkün. Bu küçücük tomurcuklar büyüyecek, çiçek açacak ve sonra meyva verecek.



Tomurcuklanan zeytin dalları

Yaz sonuna doğru kırmalık yeşil zeytin için ilk hasatlar başlayacak, sonbaharın sonuna doğru ise iyice olgunlaşmış ve renkleri yeşilden siyaha dönmüş zeytinler olacak şuan tomurcuklanan dallarda.

 

Kasım ayında kırmalık yeşil zeytinler

Geçtiğimiz hasat dönemi iklim koşullarından ötürü verim çok düşüktü, inşallah bu sene bereketli geçer. Zeytinliklerde ilkbahar ve son durum böyle :)

Aralık ayında yeşilden siyaha dönen zeytinler

 

Köyden Şehre Organik Manzaraları

Son yılların en sık kullanılan kelimelerinden biri olsa gerek 'organik'. Sanırım köyde, şehirde olduğundan daha da fazla kullanılıyor; öyle ki köyde misafirliğe gittiğinizde evin sahibi ikramda bulunurken organik diye de belirtiyor özellikle. Sofrada 'bak şundan da ye, organik', ifadesini hemen her gün hatta günde bir kaç defa duyabilirsiniz.



Köy Pazarında Domates

Gıdadan kıyafete hatta ev eşyasına, herşeyin başına organik kelimesini koymak mümkün. Tabi bunun için organik sertifikasına ihtiyacınız var. Köyde yapılan organik tarımdan bahsedecek olursam günden güne arttığını söyleyebilirim, özellikle devlet desteklemeleri sayesinde çiftçinin ilgi alanına fazlasıyla girmekte organik tarım. Bir çok çiftçi, sertifikalı ya da sertifikasız halihazırda organik üretim yapıyor zaten. Fakat organik tarım şartlarına uygun üretim yapıyor ama devletten alınan organik sertifikasına sahip değilseniz, ürettiğiniz ürün için anca evinize gelen misafire ikramda bulunurken 'organik' diyebilirsiniz.

Mesela öyle ürünler var ki zaten organik olmama gibi bir şansları yok; kuş uçmaz kervan geçmez çayırlardan toplanan kekik, ısırgan otu, kapari, adaçayı ve benzeri bir çok bitkinin organik olmayanını bulamazsınız, ama satarken organik diyemezsiniz çünkü sertifikanız yoktur. Ya da yörede yetiştirilen zeytin ve dolayısıyla elde edilen zeytinyağının çoğu organik. İki yıl evvel köyde zeytin kurdu salgını beklendiği ve bu kurtla mücadele için kullanılması gereken ilacın adı anons edildi sürekli. O yıl zeytin zamanında ne olduğuna gelince; herkesin zeytinleri kurtlandı yani bu anonsları dikkate alıp da zeytinliklerini ilaçlatan benim bildiğim yoktu.

Bu yörede zeytinlikler en çorak arazilerde ve suyun olmadığı yani kenarından arık, dere geçmeyen özellikle de daha yüksek yerlerde tesis ediliyor. Zeytin ağacı oldukça kanaatkar bir bitki, hasat zamanında ortaya çıkan işçilik maliyetini saymazsak zahmetsizce yetiştirilen bir ürün zeytin.

Köyde Organik Sertifikalı Bir Zeytinlik

Zeytinliklerinizi sürer, sular, budamayı ihmal etmezseniz alacağınız verim de ona göre artar fakat bu dediklerimle düzenli olarak ilgilenen pek yok açıkcası köyde, kaldı ki tarım ilacı ya da sentetik gübre kullanılsın. Bir de gübrelemeden ve ilaçlamadan sonra çoğunlukla sulama yapılması gerektiğini ve bu zeytinliklerin engebeli ve susuz arazilerde olduğunu düşünürsek, organik zeytin üretmek için şartların seferber olduğunu söyleyebiliriz. Köyde organik sertifikalı ürünlerin başında zeytinin gelmesi ve organik sertifikalı zeytinliklerin sayısının gün geçtikçe artıyor olması bu sebepten pek de şaşırtıcı değil.  Aynı şekilde ceviz, incir, nar gibi sık yetiştirilen meyveler için de aynı durum söz konusu. Heleki az miktarda yetiştirilen, anca köylünün kendisine yetebilecek fazla gelenini ise haftada bir pazarda satacağı ürünlerin hepsi benim gördüğüm kadarıyla organik.

Organik Sertifikalı Bir Zeytinliğin Manzarası

Ne var ki alıcı firma organik sertifikanız olmasına rağmen satın alırken organik olup olmadığını dikkate almıyor, bu da en iyi ihtimalle market raflarında bulunan ve organik olmayan bir çok ürünün içinde organik zeytinyağı olduğu anlamına geliyor aslında. Pek iyi olmayan ihtimalle ise sizden organik ürününüzü organik olmayan sıradan ürün fiyatına alan aracı firma tüketiciye bu ürününüzü üzerine organik yazarak sıradan ürün fiyatına değil kat be kat pahalıya satıyor.



Özgürlük Parkı Organik Pazar

Organik tarım geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması gereken bir üretim şekli. Üreticiye çoğu zaman daha fazla maliyete mal olmakla birlikte fiyat konusunda şehirdeki insanın ilgisinin de istismar edildiği bir gerçek.

Köyde yaşayanların kolayca ulaşabildiği organik gıda, şehirde yaşayanlar için adeta bulunmaz nimet ve şehir hayatında organikten beklentinin çok daha büyük olduğunu görmek mümkün. Beklenti o kadar büyük ki imkanı olanlar organik pazarlarda adeta servet harcamaktan kaçınmıyorlar.

Köyün pazarında 1 liraya satılan sertifikasız organik domatesin fiyatı Kadıköy'de organik pazarda aşağıdaki resimde de gördüğünüz gibi kimi zaman fiyat etiketine yazılmayıp müşterinin kulağına fısıldanmakta. 1 adet mısırın 4 liraya satıldığını bu pazarda görmek mümkün. Küçük çocukları olan bir arkadaşımın 1 haftalık bile olmayan organik pazar alış-verişinin 200 lirayı bulduğuna bizzat şahidim. Özgürlük Parkı yakınında oturan emekli bir akrabam ise bu pazarı sık sık ziyaret ettiğini söylerken 'alamıyoruz, sadece bakıyoruz' diyor.

 

Organik Pazarda Domates

Diyelim bir ürünü en organik şekilde ürettik peki herşey burada bitiyor mu? Maalesef tüketiciye ulaşana kadar bir çok organik ürün paketlenme ve işlenme aşamalarında sağlığa zararlı hale gelebiliyor. Mesela en organik şartlarda yetiştirilen kuru incirler kurtlanma riskleri yüksek olduğundan paketlenme aşamasında ilaçlanmış olabiliyorlar. Zeytin de işlenme aşamasında organik olma özelliğini kaybetme olasılığı yüksek gıdalardan. Burada üreticiden çok tüketicinin talebinin etkili olduğunu unutmamak lazım. Aldığı 1 kg kuru incirin içinde bir kaç tane kurtlanmış incir görüp hayal kırıklığı yaşayan ya da zeytinin kendi doğal rengini beğenmeyen tüketici, üreticiyi o kurdu oluşmadan öldürecek ve göze hoş gelecek zeytin rengini oluşturacak yöntemlerin arayışına sokan kişidir.

Özgürlük Parkı Organik Pazar